چند نکته بلاغی در قرآن
بسم الله الرحمن الرحیم
یکی ازجنبه های اعجاز ی قرآن کریم فصاحت و بلاغت این کتاب جاودان است که دقت در آن می تواند ما را در شناخت این جنبه از اعجاز والای یاری نماید.
{مجاز : ( یجعلون اصابعهم فی آذانهم من الصواعق حذر الموت)/بقره 19، مجاز در آیه شریفه از نوع مجاز مفرد مرسل است که در کلمه ی « اصابعهم» دیده می شود. در اصل استعمال لفظ کل و اراده ی جزء « سر انگشتان» شده است.
تشبیه مقلوب: ( قالوا انما البیع مثل الرباء) /بقره 275، در این آیه شریفه مشبیه به ، به مشبه تشبیه شده است در اصل بوده« الرباء کالبیع».
کنایه: ( وحملناه علی ذات الواح ودسر)/قمر 13، در این کنایه مراد از « ذات الواح و دسر» همان کشتی حضرت نوح است .
استعاره تبعیه:نوعی از استعاره است که در آن لفظ مستعار اسم نیست- یا فعل است یا مشتقات فعل و یا حرف- مانند:( و قطعناهم فی الارض امما) /اعراف168، در این آیه شریفه فعل«قطعناه» استعاره است از تفریق به معنای جدا کردن است اما چون فعل قطع نسبت به تفریق شدت زیادی دارد از این فعل استفاده شده است.
استطراد:به معنای خارج شدن متکلم از غرضی که در آن بود به سوی غرض دیگر که با غرض اولی مناسبت دارد.مانند:( لن یستنکف المسیح ان یکون عبدا لله و لا الملائکَة المقربون، /نساء 172، در این آیه شریفه کلام اول درباره رد گمان نصاری است درباره فرزند بودن حضرت مسیح برای خداوند سپس غرض در کلام دوم رد گمان عرب است که فکر می کردند ملائکه فرزندان خداوند هستند} برگرفته از کتاب معانی القرآن 2/ محمد الخادمی کوشا .